Categorieën
Actueel Media

Zwaailicht

Het is 12 mei 2010 wanneer in Tripoli, Libië, een vliegtuig van Afriqiyah Airways neerstort met daarin 104 inzittenden, waaronder 71 Nederlanders. Ook de ouders van Marieke Poelmann, Peter en Adri, zitten in het vliegtuig. Op één jongen na, overleeft niemand de ramp.

In deze aflevering van Zwaailicht praat presentator Wilfred Kemp met Marieke Poelmann over die onbeschrijfelijke dag waarop ze te horen kreeg dat haar ouders allebei waren omgekomen. Ze schreef daarover het boek ‘Alles om jullie heen is er nog’. Ook goede vrienden Johan en Marian Huitema halen herinneringen op. Assalina Hamming is vrijwilliger bij Slachtofferhulp en vertelt hoe ze Marieke en haar twee broers bijstond. Hoe ga je verder na zo’n ingrijpend verlies? Tenslotte komen de familieleden en vrienden, vijf jaar later, weer samen in de Dominicanenkerk in Zwolle om Peter en Adri te herdenken.

Bekijk de uitzending hier

Categorieën
Actueel Artikelen

NRC: Kijk verder dan de tranen

Vandaag wordt de ramp met de MH17 herdacht. Veel Nederlanders zijn door de ramp geconfronteerd met rouw. Maar hoe kun je als omgeving het beste omgaan met nabestaanden? Marieke Poelmann schreef een handleiding in zeven stappen.

Door: MARIEKE POELMANN

Vandaag is het een jaar geleden dat vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd neergehaald boven Oekraïne. De 196 omgekomen Nederlanders laten door het hele land ouders, kinderen, broers, zussen, grootouders, vrienden, buren en collega’s achter. Voor nabestaanden is het gemis er niet alleen vandaag, maar elke dag van het jaar. Hoe kan de omgeving van een nabestaande daar het beste mee omgaan? Voor rouw bestaat geen recept, maar voor medeleven misschien wel. Een korte ‘rouwhandleiding’, in zeven stappen.

1. Besef dat rouw niet zomaar over is

Aan rouw zit geen houdbaarheidsdatum. Het gemis gaat nooit meer over, want de overledene komt nooit meer terug. Verdriet sluimert, verstopt zich soms voor korte tijd, maar komt op onverwachte momenten weer terug. Net als je denkt dat het wel weer gaat. Dat proces is verwarrend en kan jaren duren. Voor nabestaanden kan het erg pijnlijk zijn als iemand uit de omgeving zegt: ‘het zal nu wel weer gaan’, of ‘het leven gaat door’. Besef dat als iemands ouders overlijden, ook zijn of haar leven als kind sterft.

2. Deel je herinneringen

Gelukkig zijn er een heleboel dingen die je wél kunt doen als iemand een dierbare verliest. Het delen van je herinneringen aan de overledene bijvoorbeeld. Een brief, kaart of verhaal uit onverwachte hoek waarin iemand vertelt hoe ze naast jouw moeder in de klas zat of wat voor streken je vader uithaalde in zijn studententijd, helpt enorm. Wanneer je met de nabestaanden je herinneringen aan de overledene(n) deelt, geef je hen namelijk een klein stukje terug van de persoon die ze zijn verloren. Een stukje dat ze misschien nog niet kenden.

3. Ontloop een nabestaande niet

Iemand die rouwt, bijt niet. Sommige mensen vinden het moeilijk om een nabestaande te benaderen. Ze zijn bang om iets verkeerds te zeggen, of vinden het (onbewust) een eng idee dat de dood zo dichtbij komt. Maar helemaal niets zeggen is veel erger dan iets verkeerds zeggen. Praten over de overledene is de enige manier waarop je iemand levend kunt houden. En praten met een nabestaande maakt dat zware rouwproces een beetje minder eenzaam. Dat is belangrijk; rouwen doe je namelijk alleen, maar herdenken en meeleven doe je met elkaar. Weet je niet zo goed wat je moet zeggen? Zeg dan: ‘ik ken je niet zo goed maar ik heb het gehoord en ik vind het heel erg en het houdt me bezig, hoe gaat het met je?’. Ontloop iemand niet. Het contrast met de ‘gewone wereld’ waar niets mee aan de hand lijkt, is groot voor iemand die rouwt. Als je diegene vermijdt, wordt dat contrast steeds groter. Spreek desnoods uit dat je niet goed weet wat je moet zeggen. ‘Er zijn geen woorden voor’, wordt vaak gezegd. Maar die zijn er wel degelijk. Je hoeft geen complete toespraak te houden. Zeggen dat je aan iemand denkt, is vaak al voldoende.

Verder lezen?

Categorieën
Actueel Media

TROUW

Wat kinderen doormaken als ze hun ouders verliezen. Vliegramp bij Tripoli (2010) trof Marieke Poelmann

“Wat gebeurt er eigenlijk met mij als jullie doodgaan?” Journaliste Marieke Poelmann (1988) was nog maar een kind toen ze dit op een avond aan tafel vroeg. “We hadden onze vla bijna op. Los van het getik van lepels in bakjes was het stil aan tafel.” Haar ouders schoven wat ongemakkelijk op hun stoelen heen en weer en zelfs haar broers Boris en Sándor hielden eindelijk hun mond. “Mama en ik hebben een testament opgesteld, bij notaris Jissing. Daar staat alles in.” De kleine Marieke knikte begrijpend, alsof ze om de haverklap aktes doornam, statutenwijzigingen doorvoerde en nalatenschappen opstelde. Maar het ging haar om iets anders: “Wie zorgt er dan voor míj?”

De Poelmannen waren een doorsneegezin. Vader Poelmann werkte als belastingadviseur, moeder Poelmann-Staal was lerares van groep 4 op de basisschool van Luttenberg. Een stel dat in een mooi huis in Zwolle woonde, de maaltijd besloot met een bakje vla, en trouw ieder jaar Sinterklaas vierde met de drie kinderen.

Maar op 5 december 2010 worden de cadeautjes zonder de ouders uitgepakt. Een half jaar eerder is het echtpaar niet teruggekeerd van een groepsrondreis in Zuid-Afrika. Ze zijn verongelukt bij de vliegramp bij het Libische Tripoli. Als alle gedichten zijn voorgelezen en de surprises zijn uitgepakt, is het twintiger Marieke die opmerkt dat ze het fijn vindt ‘dat iedereen de verleiding heeft kunnen weerstaan om een vliegtuigwrak te knutselen’.

Galgenhumor als overlevingsstrategie. In het indringende ‘Alles om jullie heen is er nog. Het verhaal van een nabestaande’ is het niet de laatste keer dat Marieke Poelmann zich met een dosis zwarte spitsvondigheden door het leven probeert te slaan. Vaker laat ze zich meeslepen door haar verdriet en flirt ze zelf met de dood.

Verder lezen?

Categorieën
Actueel Media

VIVA

In mijn nachtmerries zie ik ze weer in dat vliegtuig zitten

Door: ANNEMARIE VAN LOOIJ

De ouders van Marieke Poelmann (27) vertrokken vijf jaar geleden op een droomreis naar Zuid-Afrika. Op de terugweg crashte hun vliegtuig bij Tripoli. Marieke schreef er het boek ‘Alles om jullie heen is er nog’ over.

“Vorig jaar. Ik ben op fietsvakantie met mijn vriend. We fietsen van Amsterdam naar Berlijn en als we bij een camping aankomen, zet ik mijn telefoon aan. Gemiste oproepen. WhatsApp-jes. ‘Ik denk aan je meis!’ ‘Wat zal dit een moeilijk moment voor je zijn.’ Ik heb geen idee wat er aan de hand is en krijg een onbestemd gevoel. Het is 17 juli 2014. In Oekraïne is een vliegtuig neergestort. Een vliegtuig vol Nederlanders. Het is alsof ik vijf jaar terug in de tijd geslingerd word. Als ik het nieuws teruglees op mijn telefoon, zeg ik tegen mijn vriend dat ik het gevoel heb dat ik iemand aan boord ken. Hoe groot is de kans?”

In VIVA 28, 8 t/m 14 juli

Categorieën
Actueel Media Uitgelicht

JAN Magazine

LEVENSVERHAAL

Ruim vijf jaar geleden verliest Marieke Poelmann (27) haar beide ouders bij de vliegramp in Tripoli. De eerste weken is het verdriet te groot om erbij te kunnen. Toch zit ze vijf dagen na de begrafenis zelf weer in het vliegtuig. ‘Je bent altijd sterker dan je denkt.’

Interview: Nienke Pleysier
Fotografie: Brenda van Leeuwen
Visagie: Ronald Huisinga

In het julinummer uit 2015 van JAN Magazine.

Categorieën
Actueel Artikelen

Je kunt nooit meer ongestraft onredelijk zijn

Laatste deel in een korte serie over hoe jongeren omgaan met rouw en verlies. Vandaag: Jojanneke van den Bosch. Zij verloor beide ouders. „De omgeving kan een stukje van de rol van ouders overnemen. Niets doen is in elk geval nooit goed.”

Door: MARIEKE POELMANN

Hoe is het om jong je ouders te verliezen en hoe kan de omgeving van een wees daar het beste mee omgaan? Communicatiedeskundige Jojanneke van den Bosch (39) geeft antwoorden op vragen als deze, vragen die mensen vaak niet durven te stellen. Want de dood is nog steeds taboe. Met haar website weeswijzer.nu en haar boek Zo, nu ben je wees wil Van den Bosch haar eigen ervaringen als weeskind gebruiken om anderen te helpen. Ze verloor haar vader en moeder vijf maanden na elkaar en kwam er op haar veertiende samen met haar zus alleen voor te staan.

„Weeskinderen vallen niet op in onze maatschappij omdat we een geconditioneerd beeld hebben bij een weeskind. Mensen denken aan Oliver Twist, Annie of Harry Potter. Iemand die heel zielig of heel stoer is. Bovendien is het vaak een taboe. Niet omdat weeskinderen zelf een taboe zijn, maar sterfelijkheid is dat wel. Als je hoort van je kind dat de moeder van een klasgenoot is overleden, denk je: verdorie, dat had ik kunnen zijn.”

Ik wil dat mensen weten hoeveel kinderen hun ouders verliezen in Nederland. Die cijfers heb ik zelf uitgerekend, het CBS had er nooit onderzoek naar gedaan. Later zagen ze daar blijkbaar toch aanleiding toe: in 2013 publiceerde het CBS dat er 34.000 wezen (beide ouders overleden) en halfwezen (één ouder overleden) onder de 18 jaar zijn in Nederland. Elk jaar komen daar volgens het CBS 6.000 (half)wezen bij. Maar als je 20 bent, ben je eigenlijk ook nog een kind. Wanneer je tot 23 jaar erbij rekent, komt er nog een kwart bij.

Verder lezen?

Categorieën
Actueel Artikelen

Ik wil niet onverschillig zijn

Korte serie over hoe jongeren omgaan met rouw. Vandaag deel twee: Ingrid Burggraaff. Zij verloor haar ouders en broer bij het vliegongeluk in Tripoli. Ingrid moest eerst de rampplek zien om hun dood te kunnen beseffen.

Door: MARIEKE POELMANN

Ingrid Burggraaff (35) verloor haar ouders en jongere broer bij de vliegramp in Tripoli. Als enige van het gezin bleef Ingrid achter. Ze besloot vijf dagen na de ramp zelf naar Libië af te reizen en vertelt hoe dat bezoek haar hielp om de realiteit onder ogen te zien.

„Ik wilde naar ze toe. De regering raadde het ons af, maar ik moest bij ze zijn. Ik wilde mijn vader, moeder en broertje niet alleen laten daar, ver weg, in dat vreemde land. Vijf dagen na het ongeluk zat ik in het vliegtuig naar Tripoli. De identificatiegegevens had ik in de dagen daarvoor aan de familierechercheurs doorgegeven en er was DNA-materiaal bij me afgenomen, ik kon weg. Ik werk voor een internationaal bedrijf en mijn collega’s hadden ervoor gezorgd dat mijn vlucht en visum geregeld waren. Bij aankomst op het vliegveld in Tripoli was het chaos. Ik vond het zo erg dat het daar was gebeurd, niets voor mijn ouders. De vakantie naar Zuid-Afrika was niet iets wat ze zomaar deden. Het was de tweede keer dat ze buiten Europa kwamen en alles werd zorgvuldig bedacht en voorbereid. Tripoli had slechts een tussenlanding voor ze moeten zijn. Op het vliegveld hing een vijandige sfeer. Een vervallen aankomsthal met gewapende mannen. Mijn man en ik werden in een kamertje geplaatst. „Wat doe ik hier?”, dacht ik. Ik probeerde uit te leggen waar we voor kwamen, maar niemand sprak Engels. Uiteindelijk bleken onze visa gewoon klaar te liggen achter de douane. Daar ving het bedrijf Kenyon Disaster Management ons op. Ze hadden zelfs een Nederlandse tolk geregeld.

Verder lezen?

Categorieën
Actueel Artikelen

Misschien had ik me wel een dag vergist

Vandaag is het vijf jaar geleden dat in Tripoli een vliegtuig neerstortte. Marieke Poelmann verloor daarbij haar ouders en schreef er een boek over. Voor nrc.next interviewt ze lotgenoten. Deze week: Maryam Massarrat die tijdens haar vakantie hoorde dat haar vader in datzelfde vliegtuig zat.

Door: MARIEKE POELMANN

Het is vandaag 12 mei. Precies vijf jaar na de vliegramp in Tripoli waarbij 103 inzittenden om het leven kwamen. Zeventig van hen waren Nederlanders, die op de terugweg waren van hun vakantie in Zuid-Afrika. Eén van hen was de vader van Maryam Massarrat (35). We ontmoeten elkaar in Amsterdam en praten over het eerste moment waarop je hoort dat het vliegtuig is neergestort.

Een van de eerste dingen die mensen mij vragen, is hoe ik vijf jaar geleden over het ongeluk hoorde. Wat gebeurde er die dag bij jou?

„Op 12 mei 2010 was ik met mijn zusje op vakantie bij mijn oma in Iran. Ik zou een nacht alleen gaan logeren bij mijn oom. Om 23.00 uur ’s avonds kwam ik daar aan, maar verder dan de tuin ben ik niet gekomen. Mijn familie stond mij buiten op te wachten. ‘Waarom gaan we niet naar binnen?’ vroeg ik. Ze hielden me tegen. Niet echt een hartelijke ontvangst, dacht ik nog. ‘We moeten je iets vertellen, er is iets ergs gebeurd’, zei mijn oom. Ik vroeg of het mijn moeder was, of mijn zusje. ‘Is het papa?’ vroeg ik uiteindelijk. ‘Is zijn vliegtuig neergestort?’ Ik wist dat mijn vader die dag terug zou komen van zijn vakantie in Zuid-Afrika. Toen mijn oom ja zei, werd ik duizelig. Ik voelde een bepaalde stilte in mijn hoofd, alles ging langs me heen. Ik hield me vast aan het eerste dat binnen handbereik was, een geparkeerde auto bedolven onder het stof. Ik moest me ergens aan vasthouden. We keerden direct om, terug naar mijn oma en mijn zusje. Mijn familie had diezelfde nacht nog een vlucht terug naar Nederland voor ons geboekt.

Ze hebben het mij zo laat mogelijk verteld, net op tijd om het vliegtuig te halen.”

Verder lezen? 

Categorieën
Actueel Media

Vogue

Ze zijn er echt niet meer

Journaliste Marieke Poelmann (27) verloor in één klap beide ouders bij de vliegramp in Tripoli. Ze schreef er een ontroerend en wijs boek over: Alles om jullie heen is er nog. 

Interview: Maartje Laterveer

Te lezen in het juni 2015 nummer van Vogue

Categorieën
Actueel Media

Hart van Nederland

“Alles om jullie heen is er nog”. Dat is de titel van het boek van Marieke Poelmann. Zij verloor vijf jaar geleden haar beide ouders bij de vliegramp in Tripoli. Ze heeft haar verhaal als nabestaande opgeschreven.

Marieke weet het nog als de dag van gisteren toen op 12 mei 2010 vlucht 771 van Afriqiyah Airways neerstortte. Het toestel vertrok in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg en zou na een tussenlanding in Libië doorvliegen naar Londen. Bij de landing in Tripoli ging een doorstart niet goed door “verminderde samenwerking binnen de cockpit”, waarna het vliegtuig de grond raakte.

Bekijk hier het item van Hart van Nederland

Categorieën
Actueel Media

nrc.next

Waarom hebben jullie me hier achter gelaten?

Marieke Poelmann verloor haar ouders bij de vliegramp in Tripoli. Dat is deze week vijf jaar geleden. Ze schreef er een boek over. „Zo krijg ik de controle over mijn leven terug.”

Door: Merlijn Kerkhof

Ze waren nog nooit buiten Europa op vakantie geweest. De ouders van Marieke Poelmann (27) kwamen meestal niet verder dan Duitsland. Eindelijk had het echtpaar uit Zwolle besloten naar Zuid-Afrika te gaan. Het kón ook eindelijk – met de drie kinderen ging het goed, ook met de middelste zoon om wie ze zoveel zorgen hadden gehad. Hij liep hersenschade op nadat hij op zijn elfde was geopereerd aan een hersentumor.

Verder lezen? 

IMG_4982 IMG_4983 IMG_4984

Categorieën
Actueel Media

De Stentor

Opeens was Marieke niemands kind meer

Het is dinsdag precies vijf jaar geleden dat Marieke Poelmann een telefoontje kreeg dat haar leven voorgoed veranderde.

Door: Yang Yang Chiu

Voor Marieke Poelmann is het leven verdeeld in voor en na 12 mei 2010. Die dag verongelukte vlucht 8U 71 bij Tripoli. De negenjarige Ruben overleefde als enige de crash. Marieke verloor bij dat ongeluk haar ouders, die op de terugweg waren van een drieweekse vakantie in Zuid-Afrika.

Verder lezen?