Categories
Articles News

NRC: Kijk verder dan de tranen

Vandaag wordt de ramp met de MH17 herdacht. Veel Nederlanders zijn door de ramp geconfronteerd met rouw. Maar hoe kun je als omgeving het beste omgaan met nabestaanden? Marieke Poelmann schreef een handleiding in zeven stappen.

Door: MARIEKE POELMANN

Vandaag is het een jaar geleden dat vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd neergehaald boven Oekraïne. De 196 omgekomen Nederlanders laten door het hele land ouders, kinderen, broers, zussen, grootouders, vrienden, buren en collega’s achter. Voor nabestaanden is het gemis er niet alleen vandaag, maar elke dag van het jaar. Hoe kan de omgeving van een nabestaande daar het beste mee omgaan? Voor rouw bestaat geen recept, maar voor medeleven misschien wel. Een korte ‘rouwhandleiding’, in zeven stappen.

1. Besef dat rouw niet zomaar over is

Aan rouw zit geen houdbaarheidsdatum. Het gemis gaat nooit meer over, want de overledene komt nooit meer terug. Verdriet sluimert, verstopt zich soms voor korte tijd, maar komt op onverwachte momenten weer terug. Net als je denkt dat het wel weer gaat. Dat proces is verwarrend en kan jaren duren. Voor nabestaanden kan het erg pijnlijk zijn als iemand uit de omgeving zegt: ‘het zal nu wel weer gaan’, of ‘het leven gaat door’. Besef dat als iemands ouders overlijden, ook zijn of haar leven als kind sterft.

2. Deel je herinneringen

Gelukkig zijn er een heleboel dingen die je wél kunt doen als iemand een dierbare verliest. Het delen van je herinneringen aan de overledene bijvoorbeeld. Een brief, kaart of verhaal uit onverwachte hoek waarin iemand vertelt hoe ze naast jouw moeder in de klas zat of wat voor streken je vader uithaalde in zijn studententijd, helpt enorm. Wanneer je met de nabestaanden je herinneringen aan de overledene(n) deelt, geef je hen namelijk een klein stukje terug van de persoon die ze zijn verloren. Een stukje dat ze misschien nog niet kenden.

3. Ontloop een nabestaande niet

Iemand die rouwt, bijt niet. Sommige mensen vinden het moeilijk om een nabestaande te benaderen. Ze zijn bang om iets verkeerds te zeggen, of vinden het (onbewust) een eng idee dat de dood zo dichtbij komt. Maar helemaal niets zeggen is veel erger dan iets verkeerds zeggen. Praten over de overledene is de enige manier waarop je iemand levend kunt houden. En praten met een nabestaande maakt dat zware rouwproces een beetje minder eenzaam. Dat is belangrijk; rouwen doe je namelijk alleen, maar herdenken en meeleven doe je met elkaar. Weet je niet zo goed wat je moet zeggen? Zeg dan: ‘ik ken je niet zo goed maar ik heb het gehoord en ik vind het heel erg en het houdt me bezig, hoe gaat het met je?’. Ontloop iemand niet. Het contrast met de ‘gewone wereld’ waar niets mee aan de hand lijkt, is groot voor iemand die rouwt. Als je diegene vermijdt, wordt dat contrast steeds groter. Spreek desnoods uit dat je niet goed weet wat je moet zeggen. ‘Er zijn geen woorden voor’, wordt vaak gezegd. Maar die zijn er wel degelijk. Je hoeft geen complete toespraak te houden. Zeggen dat je aan iemand denkt, is vaak al voldoende.

Verder lezen?

Categories
Articles News

nrc.next interview series – IV Linda

I’m a fighter, just like my mom

Short interview series about how young people deal with loss and grief. Today: Linda de Best. She lost her father when she was still a toddler and her mother a year ago. „Focus on what you have, not on what you’ve lost.”

By: MARIEKE POELMANN

Linda de Best (25) was only four years old when her father ended his life by jumping in front of a train. Linda herself was suffering from leukemia at the time. She was left behind, together with her mother, and was cured. She grew up as a happy child and was very close to her mother. Until her mother got hit by a car last year. She ended up in a coma and died. Linda talks about how the loss of her parents dictates her life, then and now.

„In kindergarten I raised my finger and said: ‘my father is dead’. I got kicked out of class, the other children weren’t supposed to hear it.  I found out about this in my mom’s old notes, I can’t remember it myself. I never knew my mother kept a diary at the time, I found the notebooks after she died. I could read that she was desperate at times, I never knew about that either. I wish I could talk to her about it.”

Read full text (in Dutch) here

Categories
Articles News

nrc.next interview series – III Katja

How do I put this on Facebook?

Short interview series about how young people deal with loss and grief. Today: Katja Renkers. She lost her parents and her brother, less than a year ago in the MH17 disaster. She talks about how personal loss becomes public through media and social media.

By: MARIEKE POELMANN

Katja Renkers (20) was 19 when her parents and brother Tim died in the MH17 crash. She was still living at home. Surrounded by photos of her father, mother and brother, Katja talks about her loss.

Have fun and I love you. Those are the last things we said to each other in our family WhatsApp group. Ten minutes before take-off. I only opened it twice after July 17th. A week after the crash everything was still in there. A couple of months later I got a notification that my mother had been removed from the group and my brother had left the group. I was shocked. I still don’t get it. That must mean that someone else is using their phone or their phone number, but why would anyone do something like that?

I cried when I dropped them off at the airport. I felt so stupid about that, I was going to see them again in just four weeks. I had already booked my own vacation with my friends, if I hadn’t I would’ve come with them. As I drove off, I looked at them one last time through my rear view mirror. I almost hit another car. Luckily my dad didn’t see it, I was driving his lease car. They were worried about me returning home safely from Schiphol airport in that car. If only I had been more worried about them.”

Read full text (in Dutch) here